СƠ SỞ NGÔN NGỮ HỌC TRI NHẬN
Đề cương bài giảng
(Đối tượng: Học viên cao học ngành ngôn ngữ học)

I. Vị trí của ngôn ngữ học tri nhận trong sự phát triển của ngôn ngữ học thế giới thế kỉ XX
Ba hình hệ - ba cuộc cách mạng trong ngôn ngữ học thế giới thế kỉ XX:
Ngôn ngữ học cấu trúc. Những đại diện tiêu biểu: F. de Saussure, N. Chomsky
Ngôn ngữ học chức năng-dụng học. Những đại diện tiêu biểu: Mathesius, G. Searle
Ngôn ngữ học tri nhận. Những đại diện tiêu biểu: G. Lakoff & M. Johnson
II. Những tiền đề lí luận của ngôn ngữ học tri nhận
Nhân chủng học tri nhận
Tâm lí học tri nhận
Văn hóa học tri nhận
Trí tuệ nhân tạo
III. Những vấn đề cơ bản của ngôn ngữ học tri nhận
Tri nhận (vs nhận thức)
Ý niệm (vs khái niệm)
Biểu tượng tinh thần
Bức tranh thế giới: bức tranh khoa học vs bức tranh ngôn ngữ về thế giới
Nhập thân. Thân thể vs linh hồn
Ẩn dụ vs không ẩn dụ
Ẩn dụ sống vs ẩn dụ chết
Ẩn dụ mĩ học
Ẩn dụ và hoán dụ tri nhận. Lí thuyết ẩn dụ ý niệm của G. Lakoff & M. Johnson. Tác phẩm: “Metaphors we live by” (“Ẩn dụ chúng ta đang sống”). Ẩn dư cấu trúc. Ẩn dụ định hướng. Ẩn dụ bản thể. Ẩn dụ vật chứa.
Phạm trù hóa thế giới. Quan điểm tri nhận luận về phạm trù hóa cùa G. Lakoff. Vấn đề điển dạng (Prototypes). Tác phẩm: “Women, Fire and Dangerous Things” (“Đàn bà, lửa và những vật nguy hiểm”).
Lí thuyết hội nhập ý niệm của G. Fauconnier và M. Turner.
IV. Một số vấn đề phương pháp luận của ngôn ngữ học tri nhận
“Dĩ nhân vi trung”
Kinh nghiệm luận. Ẩn dụ và vấn đề chân lí
Ngôn ngữ thường nhật